Zgodnie z przewidywaniami samorządowcy na Śląsku raczej niechętnie sprawdzają, czy mieszkańcy wymienili piece. Rzadko wystawiają też mandaty za używanie “kopciuchów”. Wyjątek stanowi Rybnik, gdzie strażnicy przeprowadzili aż 750 kontroli i wystawili 15 mandatów. Jak wygląda sytuacja w pozostałych miastach i gminach? Sprawdzili to działacze Karnego Kopciucha.
Od 1 stycznia 2022 roku na terenie Śląska obowiązuje uchwała antysmogowa. Zakazane jest korzystanie z pieców starszych niż 10 lat oraz nieposiadających tabliczki znamionowej. Karny Kopciuch sprawdził jak egzekwują uchwałę strażnicy i urzędnicy z Rybnika, Czerwionki-Leszczyn, Gaszowic, Jejkowic, Lysek, Świerklan, Wodzisławia Śląskiego, Godowa, Gorzyc, Lubomi, Marklowic, Mszany, Pszowa, Radlina, Rydułtów, Żor i Jastrzębia-Zdroju.
Działacze Karnego Kopciucha od 1 stycznia monitorują czy i jak samorządy w regionie egzekwują tzw. uchwałę antysmogową. Na koniec miesiąca Karny Kopciuch spytał straże miejskie, gminne lub urzędy miast i gmin:
1. Ile na terenie danej gminy przeprowadzono kontroli w dniach 1-23 stycznia 2022 r.?
2. Jaka część tych kontroli była planowana, a jaka w przeprowadzona w reakcji na zgłoszenia mieszkańców?
3. W ilu przypadkach stwierdzono wykroczenie w postaci eksploatacji kotła niespełniającego wymogów uchwały antysmogowej?
4. Jakie formy oddziaływania wobec sprawców wykroczeń podjęli kontrolerzy? Ile wystawiono mandatów, a w ilu przypadkach zakończyło się na pouczeniach?
Rybnik i powiat rybnicki
Jak się okazuje, najwięcej kontroli kotłowni w całym regionie przeprowadzili strażnicy z Rybnika. W przeciągu trzech tygodni straż miejska przeprowadziła aż 749 kontroli. W 75 domostwach wykryto kotły niespełniające warunków uchwały antysmogowej – piętnastu właścicielom wystawiono mandaty karne w wysokości 500 złotych, a pięćdziesięciu siedmiu pouczono. We wszystkich przypadkach wyznaczono termin ponownej kontroli.
W Czerwionce-Leszczynach przeprowadzono 13 kontroli. Sześć razy ujawniono użytkowanie kotłów niespełniających uchwały antysmogowej. Sprawcy wykroczeń nie otrzymali mandatów, a tylko pouczenia. Nie wyznaczono też terminu wizyt rekontrolnych:
Czekamy na oświadczenia i dokumenty stwierdzające wymianę pieca w późniejszym terminie. Po tym czasie będzie przeprowadzona ponowna kontrola i wyciągane sankcje – mówi Hanna Piórecka-Nowak z Urzędu Miasta i Gminy w Czerwionce-Leszczynach.
W gminie Gaszowice przeprowadzono 8 kontroli. W jednym przypadku stwierdzono korzystanie z pieca niezgodnego z uchwałą antysmogową. Straż gminna w Lyskach (z którą ma podpisaną umowę gmina Gaszowice) podczas jednej z kontroli ujawniła również spalanie odpadów. Mimo to strażnicy nie wystawili ani jednego mandatu! Tylko w jednym przypadku zapowiedziano sprawcy wykroczenia ponowną kontrolę.
W Jejkowicach strażnicy gminni przeprowadzili 6 kontroli. Strażnicy ujawnili w jednym przypadku spalanie śmieci oraz użytkowanie jednego kotła niezgodnego z uchwałą antysmogową. Wystosowano jedno pouczenie i zapowiedziano pięć wizyt rekontrolnych.
Na terenie gminy Lyski przeprowadzono 11 kontroli. W siedmiu przypadkach stwierdzono wykroczenie, w tym trzy w związku użytkowaniem kotła niespełniającego wymagań uchwały antysmogowej. Strażnicy wystawili łącznie 5 mandatów i 1 pouczenie. W dwóch przypadkach zapowiedziano ponowny termin kontroli.
Jak było w gminie Świerklany? Czy w ogóle były przeprowadzane kontrole? Na razie nie wiadomo. Urząd gminy jak dotąd nie odpowiedział na pytania Karnego Kopciucha.
Powiat wodzisławski
W powiecie wodzisławskim najwięcej kontroli przeprowadzono w Wodzisławiu Śląskim. Straż miejska sprawdziła 66 kotłowni. W 16 przypadkach ujawniono korzystanie z pieca niespełniającego wymogów uchwały antysmogowej. Pouczono sześć osób, natomiast pozostałe dziesięć ukarano mandatem w wysokości między 50 a 200 złotych. Nie we wszystkich przypadkach zapowiedziano rekontrolę.
W Godowie, w którym nie ma straży gminnej, urzędnicy przeprowadzili 5 kontroli. W dwóch przypadkach stwierdzono użytkowanie kotła niespełniającego wymogów uchwały. Urzędnicy pouczyli sprawców wykroczeń o konieczności wymiany kotła, a protokoły z kontroli przekazali policji.
W gminie Gorzyce i Lubomia kontrole przeprowadza Straż Gminna z Lubomi. W gminie Gorzyce strażnicy przeprowadzili 13 kontroli, wystawili 2 mandaty karne oraz 2 pouczenia.
W gminie Lubomia przeprowadzono 11 kontroli i wystosowano dwa pouczenia.
W Marklowicach w styczniu odbyło się 6 zaplanowanych kontroli kotłowni. W żadnym przypadku nie stwierdzono użytkowania pieca niezgodnego z uchwałą.
W Mszanie przeprowadzono 9 kontroli, w żadnym przypadku nie ujawniono nieprawidłowości.
Wykroczeń nie stwierdzono też w Pszowie – tam przeprowadzono 4 kontrole.
Strażnicy z Radlina mają na koncie w styczniu 44 kontrole. W czterech przypadkach ujawniono korzystanie z kotłów niespełniających warunków uchwały antysmogowej – właścicieli pouczono i zapowiedziano ponowną kontrolę.
W Rydułtowach straż miejska przeprowadziła 15 kontroli. Użytkowanie nielegalnego kotła stwierdzono w jednym przypadku – wystawiono mandat karny oraz zapowiedziano rekontrolę.
Jastrzębie-Zdrój
Sporo, bo aż 97 kontroli przeprowadziła Straż Miejska w Jastrzębiu-Zdroju. W dziewięciu przypadkach ujawniono korzystanie z pieca niespełniającego wymogów uchwały antysmogowej – właścicieli pouczono oraz zapowiedziano ponowną wizytę kontrolną.
Żory
Od nowego roku w Żorach na wniosek podmiotów zewnętrznych skontrolowano 6 kotłowni. Wszystkie piece były zgodne z uchwałą antysmogową, naklejono jednak naklejki przypominające o konieczności wymiany kotłów w najbliższych latach.
Podsumowując, między 1 a 23 stycznia 2022 roku w 17 gminach subregionu zachodniego przeprowadzono w sumie 1063 kontroli. 117 kotłów nie spełniało wymogów uchwały antysmogowej. Mandatami ukarano 28 sprawców wykroczeń, a 81 zostało pouczonych. Zapowiedziano również 139 wizyt rekontrolnych.
Co o tych statystykach sądzi Emil Nagalewski – koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim?
– Rybnik wyrasta na lidera działań antysmogowych. Czasami odnoszę wrażenie, że to jedyne miasto w regionie, w którym nie tylko uczciwie mówi się o fatalnej jakości powietrza, ale też podejmuje konsekwentne działania, by ten problem rozwiązać. Jeśli Rybnik przyjmiemy za punkt odniesienia, to niestety ale bardzo krytycznie należy ocenić aktywność w pozostałych gminach subregionu. Liczba kontroli i wystawionych mandatów sugeruje, że problem smogu tam nie występuje. Wszyscy dobrze wiemy, że to nieprawda. Dzisiaj samorządy mają do dyspozycji niezbędne narzędzia, by walczyć ze smogiem – uchwałę antysmogową i rekomendacje dotyczące jej egzekwowania przygotowane pod egidą Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Mimo to zbyt często wolą pozorować walkę z kopciuchami i pobłażać ludziom, którzy za nic mają przepisy i zdrowie sąsiadów. To nieuczciwe wobec tych, którzy ponieśli wysiłek finansowy i organizacyjny, by zmienić sposób ogrzewania z nadzieją, że będą mogli oddychać czystym powietrzem – uważa Emil Nagalewski.
Karny Kopciuch monitoruje wdrażanie uchwały antysmogowej
Od 1 stycznia 2022 r. działacze Karnego Kopciucha uważnie sprawdzają, jak samorządy wywiązują się z obowiązku egzekwowania uchwały antysmogowej. Co miesiąc sporządzają raport z działań straży miejskich, gminnych i urzędników. Karny Kopciuch śledzi też los zgłoszeń “kopciuchów” przesyłanych poprzez stronę www.karnykopciuch.pl. Każde takie zgłoszenie jest skierowano do odpowiedniej straży miejskiej lub gminnej bądź urzędu miasta i gminy. Następnie działacze Karnego Kopciucha proszę organy o odpowiedź zwrotną jaki był wynik przeprowadzonej kontroli.
Organizatorem akcji Karny Kopciuch jest grupa medialna tuPolska. Akcję wspierają partnerzy – firmy, samorządy i organizacje społeczne: Polski Alarm Smogowy oraz Clear Air Fund, AsEnergy, Kancelaria Adwokacka Jarosława Recka, Prevac, Fundacja 360!, Barosz, Słońce+, Yoobee, Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach, Martis Consulting, Agencja Star Manager, Izba Gospodarcza w Wodzisławiu Śląskim, Projekt Wyjście Smoga, Sieradzki Alarm Smogowy, Porajski Alarm Smogowy, Pszczyński Alarm Smogowy
Partnerami medialnymi akcji są: Rybnik.com.pl, tuWodzisław.pl, tuŻory.pl, tuJastrzębie.pl,
ŚląskiBiznes.pl, Dziennik Zachodni, Naszemiasto.pl, tuWroclaw.com, Wolny Rynek,
Raciborz.com.pl, Plusydlabiznesu.pl, Gazeta Informator.
Chcesz dołączyć do akcji? Napisz na adres kontakt@karnykopciuch.pl. Możesz też wesprzeć akcję.
Zalecenia dla samorządów dotyczące egzekwowania uchwały antysmogowej przygotował Śląski Związek Gmin i Powiatów. Można je poprać tutaj: Rekomendacje dotyczące wdrażania uchwały antysmogowej.
Kocioł, który spełnia wymogi uchwały antysmogowej nie może przesadnie kopcić i bezkarnie zatruwać otoczenie. Gdy tak się dzieje można domagać się jego usunięcia wykorzystując możliwości zawarte w Prawie ochrony środowiska. Mowa o administracyjnym przymuszeniu do wymiany kotła kopciucha, który nadmiernie oddziałuje na środowisko. Takie działania są prowadzone przez aktywistów Fundacji 360! W ramach projektu „Przepisem w smog”, który uzyskał wsparcie z programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG. Pomysłodawcą i realizatorem działań projektowych jest Fundacja 360!
Twój sąsiad regularnie kopci z komina i zatruwa okolicę. Wyślij zgłoszenie na: www.karnykopciuch.pl
Przepisem w smog! to projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG