1 stycznia 2022 roku wszedł w życie ważny etap tzw. uchwały antysmogowej w województwie śląskim. Teoretycznie na Śląsku nie powinno już być bezklasowych, najstarszych kotłów na węgiel. Czy tak jest faktycznie? Oczywiście, że nie. Teraz przyszłość uchwały antysmogowej leży w rękach samorządów, które mają odpowiednie instrumenty, by ją egzekwować. Działacze Karnego Kopciucha zamierzają uważnie sprawdzać jak samorządy wywiązują się z tego obowiązku.
Na ten moment czekali wszyscy, którym zależy na jakości powietrza na Śląsku. Czy mieszkańcy Śląska wzięli sobie do serca nowe przepisy i wymienili najstarsze kotły kopciuchy na ekologiczne źródła ciepła? Wystarczy wyjrzeć za okno, by stwierdzić, że nie wszyscy.
Czy ci, którzy nie wymienili kotłów mają się czego obawiać? Znowu: teoretycznie tak. Od dziś urzędnicy oraz strażnicy miejscy czy gminni będą mogli między innymi:
- złożyć wniosek do sądu o ukaranie grzywną, która może wynieść od 20 do 5000 złotych
- nałożyć mandat karny w wysokości do 500 złotych
- nakazać natychmiastowego zaprzestania użytkowania pieca niespełniającego wymogów uchwały antysmogowej.
A jak to będzie w praktyce?
– Teraz los uchwały antysmogowej leży w rękach samorządów. Miasta i gminy mają wszelkie niezbędne narzędzia, by zmobilizować mieszkańców do stosowania obowiązujących przepisów. Śląski Związek Gmin i Powiatów wypracował bardzo sensowne i życiowe rekomendacje. Przewidują one między innymi, by nie karać tych, którzy nie zdążyli z wymianą kotła nie ze swojej winy – przewiduje Wacław Wrana – koordynator akcji Karny Kopciuch.
Co dokładnie przewidują rekomendację Śląskiego Związku Gmin i Powiatów? Podczas kontroli strażnika lub urzędnika na taryfę ulgową w postaci pouczenia czy zwrócenia uwagi mogą liczyć osoby, które:
- odpowiednio wcześniej zawarły umowy przyłączeniową do sieci gazowej lub ciepłowniczej, ale nie ze swoje winy nie zostały jeszcze podłączone
- wpłaciły już zadatek na zakup nowego źródła ciepła, bądź zakupiły już nowe źródło ciepła, ale oczekują na jego zainstalowanie. W takim przypadku będzie trzeba udokumentować zobowiązania na linii inwestor – wykonawca
- nie wymieniły kotła z powodu opóźnień we wdrażaniu programów dedykowanych osobom ubogim energetycznie czy niezaradnym życiowo, wynikających z przyczyn od nich niezależnych.
I teraz najważniejsze: bez względu na to czy przeprowadzona kontrola zakończy się kara finansową czy pouczeniem, kontrolerzy będą sporządzać protokół pokontrolny. W protokole zostaną dokładnie określone działania jakie musi podjąć osoba kontrolowana. Strażnik bądź urzędnik wyznaczy również datę następnej kontroli, podczas której te działania zostaną zweryfikowane. Taki protokół może też być w przyszłości podstawą do wniosku o ukaranie sądu.
Jaką mamy gwarancję, że śląskie samorządy będą przeprowadzać kontrole nadal dymiących budynków i że będą stosować rekomendacje Śląskiego Związku Gmin i Powiatów?
– Niestety żadne. Jak dotąd w naszym regionie tylko Rybnik zapowiedział konkretne kontrole. Przewidujemy, że włodarze zwłaszcza mniejszych gmin, 2 lata przed wyborami nie będą chcieli wchodzić w konflikt ze swoimi mieszkańcami i nie będzie im zależało na egzekwowaniu uchwały antysmogowej – zauważa Wacław Wrana.
Dlatego działacze akcji Karny Kopciuch zapowiadają, że będą patrzeć na ręce samorządom z subregionu zachodniego województwa śląskiego.
– Od dziś każde zgłoszenie kopcącego budynku otrzymane przez stronę www.karnykopciuch.pl będziemy zgłaszali straży miejskiej lub gminnej danego miejsca, bądź do właściwego urzędu gminy z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli. Następnie, będziemy prosić o udostępnienie protokołu pokontrolnego by sprawdzić, w jaki sposób strażnicy i urzędnicy reagują na zgłoszenia kopciuchów – tłumaczy Paulina Nowak – wolontariuszka akcji Karny Kopciuch.
Na tym nie koniec działań Karnego Kopciucha.
– Na zakończenie każdego miesiąca zbierzemy dane ze wszystkich gmin, sprawdzimy ile dokładnie strażnicy i urzędnicy przeprowadzili kontroli oraz jaki był ich efekt. Dane przedstawimy opinii publicznej w formie comiesięcznego raportu – dodaje Paulina Nowak.
Przypominamy, że zgłoszenia trucicieli możecie dokonywać poprzez formularz na stronie www.karnykopciuch.pl.