Dofinansowanie zakupu i montażu kotłów na węgiel w ramach Programu Czyste Powietrze jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Takiego zdania są przedstawiciele Rybnickiego Alarmu Smogowego i Fundacji 360! z Rybnika, którzy do Komisji Europejskiej złożyli skargę na naruszenie prawa Unii.
W Programie Czyste Powietrze nie wskazano wymagań dotyczących klas efektywności energetycznej kotłów na paliwa stałe, które objęte są dotacjami przewidzianymi w Programie. Wiele osób korzystających z dotacji pozbywa się ze swoich kotłowni tzw. kopciuchów, czyli pozaklasowych kotłów na węgiel. To na pewno cieszy. Mniej cieszy fakt, że nie wszyscy wykorzystują dotacje do inwestycji w bezemisyjne źródła ciepła. Za pieniądze podatników kupowane są często kotły na węgiel V klasy, co utrwala problem smogu i naszym zdaniem jest sprzeczne z prawem Unii.
Jakie przepisy narusza Program Czyste Powietrze? Chodzi o Art. 7 ust. 2 Rozporządzenia 2017/1369, który wprost stanowi, że w przypadku gdy państwa członkowskie przewidują zachęty (taką zachętą są dotacje) dotyczące produktu określonego w akcie delegowanym, zachęty te dotyczą najwyższych dwu istotnie licznych klas efektywności energetycznej lub klas wyższych, określonych w tym akcie delegowanym.
Kotły na węgiel nie mieszczą się w tym katalogu. Najwyższe dwie istotnie liczne klasy efektywności energetycznej na rynku polskim to A i A+. Te spostrzeżenia potwierdził z początkiem roku Kazimierz Kujda, ówczesny prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który w liście wystosowanym do Krakowskiego Alarmu Smogowego zauważył, że dostępne na rynku kotły na węgiel posiadają klasę energetyczną co najwyżej B.
W naszej ocenie Program Priorytetowy Czyste Powietrze powinien być tak zmodyfikowany, aby osoby, które nie mają dostępu do np. sieci gazowych czy ciepłowniczych otrzymały dotacje w takiej wysokości, aby koszty instalacji kotła na pelet lub pompy ciepła były porównywalne do kosztów zakupu i montażu kotłów węglowych.
Podsumowując. W obecnym kształcie Program priorytetowy Czyste Powietrze umożliwia przyznanie zachęty (dotacji) na zakup kotła, który nie spełnia wymogów ustalonych dla najwyższych dwóch istotnie licznych klas efektywności energetycznej. Tym samym Program priorytetowy Czyste Powietrze w oczywisty sposób narusza prawo europejskie art. 7 ust. 2 Rozporządzenia 2017/1369.